Васил Чакаларов

Васил Чакаларов

Васил Христов Чекаларов или Чакаларов е македонски револуционер, еден од главните војводи на Внатрешната македонско-одрински револуционерна организација во Костурско. Нарекуван "главниот непријател на Хлинизмот'' од дејците на грчката вооружена пропаганда во Македонија, поради тоа што се јавува и нејзин главен непријател во југозападна Македонија.

Васил Чекаларов е роден во 1874 година во Костурското село Смрдеш, тогаш во Отоманската империја, денес Кристалопиги, Грција. Најпрво студирал во грчко основно училиште, а на негово инсистирање татко му го префрла да учи во бугарско училиште. Дипломирал на четвртото одделение и паралелно работи со својот татко, на печалба во Грција. 

Hуачили да го зборува и албанскиот јазик.Во 1894 година за кратко е во Костурскот затвор, од кој успешно бега во Бугарија. 

Таму работи како чевлар, каменоделкач и зидар, а при неговиот престој во Шумен завршува Вечерна гимназија.Во 1901 година Васил Чекаларов оди во Софија, каде станува претседател на Костурско добротворни друштво. Зема учество во легалната активност на ВМК и станува близок пријател на Борис Сарафов. Помага и револуционерната дејност на ВМОРО и заедно со Лазар Киселинчев создава канали за купување на оружје од Грција. По откритија на Иванчовата афера Васил Чекаларов е испратен од Битолскиот окружен револуционерен комитет да помогне во работата на Панде Кляшев и Лазар Москов во Костурско револуционерен реон. Чекаларов го убива грчкиот шпион гркоман Цеман од село Д'мбени.

Васил Чакаларов предводи единица од 450 лица од Смрдешката, Д'мбенската, Косинската и Апоскепската централна чета. Водат борба на 29 август во Апоскеп и во близина на градот Костур. Во селото Нестрам на 1 септември ги казнуваат предавниците и разбиваат мала турска воена единица. Потоа одат во Касторија во чистење на областа од албанските и турски разбојници и за тоа имаат симпатии од локалнато население. На крајот се враќаат во разораното Костурско, каде четите се распуштени.

Васил Чакаларов предводи единица од 450 лица од Смрдешката, Д'мбенската, Косинската и Апоскепската централна чета. Водат борба на 29 август во Апоскеп и во близина на градот Костур. Во селото Нестрам на 1 септември ги казнуваат предавниците и разбиваат мала турска воена единица. Потоа одат во Касторија во чистење на областа од албанските и турски разбојници и за тоа имаат симпатии од локалнато население. На крајот се враќаат во разораното Костурско, каде четите се распуштени.

четата на Чакаларов

На 24 април во Златари, Ресенско, Васил Чекаларов, Панде Кљашев, Иван Попов и Митре Влао се судираат во борба со турскиот аскер. Во подготовките за востанието собира пушки и куршуми од селата Смрдеш, Косинец, Д'мбени, Турие и Кономлади и ги прќа во Статица.

Отсечената глава на Васил Чакаларов

Отсечената глава на Васил Чакаларов е однесена од војниците во Лерин и набодена на кол и носена по улиците со повици:
'' Нема Чекаларов! Нема Македонија! го Уништија Чакаларов и заедно со него сите Чекаларовци!''
 

Отсечената глава на Васил Чакаларов

Потоа грчкиот капетан го удира со главата Илија Димушев и му наредува да ја носи на чело на процесите. Српски офицер не дозволува да продолжи и протестира пред Грците. Главата ја пренесуваат во црквата "Св Панталејмон ", коаде е погребана во гробиштата.
Дваесет и шест од четниците на Чекаларов се судени во Солун од воен суд и добиваат различни казни.
Во Втора балканска војна Васил Чекаларов и Иван Попов повторно организираат голема чета, која навлезе и ја нападна во тилот грчката армија.
Во средината на јуни 1913 година од Дојран за Костурско заминаа со војводи и четници, меѓу кои и Христо Цветков, Илија Димушев, Н. Иванов, Григор Џинџифилов, Дончо Лазаров, Панаиот Карамфилович, Панде Сидов и други. Одат на југоисток како авангарда на 41-и и 42-и пешадиски полкови од бугарската армија. Во Фурка на 17 јуни 160 четници уништиле српско-грчки војски, а кај селата Стојаково и Богданци 80 евзони и 1 антиполахос (подпоручик). ја ослободуваат Ѓевгелија и во Туши, Магленско поразуваат повторно грчки војски.
На 19 јуни Ѓевгелија паѓа повторно во грчки раце и поголем дел од четата се повлекува. Васил Чекаларов, Иван Попов, Козинчев, Христо Цветков и Панде Сидов и одат во Костурско. На 2-3 јули но паѓаат во заседа во Дарма, Воденско, од која Васил Чекаларов ја извлекува четата со измами.Се преправа во грчки офицер со тоа ја извлекол четата . На 4 јули во Чеган четата е предадена, а Чекаларов е повреден лесно. Четата се дели на два дела , Иван Попов и Панде Сидов заминуваат за Баница, но се соочуваат со пораз на 5 јули. Истиот ден и четата на Чекаларов е разпарчена, повреден е повторно, но достигнуваат до планината Вич на 8-ми јули. Васил Чекаларов е повреден повторно во градите во борбата со грчки војници на 9 јули 1913 година во близина на Бел камен (денес Дросопиги).

Грчкиот потполковник Михалакопулос ја опишува ситуацијта така:

'' Пет-шест војници и андари се спуштивме кон паднатото тело со воинствeн повик. Тој се помести неочекувано. Најпрво се издигна со окрвавената глава, покриена со бујна убава кадрава коса и се фати за гранка од дрво да се соочи. Чекаларов навистина беше многу страшен. Но за момент, тој потрепери , падна и не мрдна веќе! (Во тоа време андарите удираат во безживотното тело на Чекаларов со нож.) Најверојатно тоа беше последнотa свест на главата и оваа опасна глава се збогува со своето тело. Капeтaн ''Х'' .. со два нови удари ја отсече главата од мртвото тело.''